Een magische plek in Zedelgem
In het West-Vlaamse Zedelgem ontwikkelde zich het voorbije jaar met de ondersteuning van Velt een wondermooi voedselbos. Je vindt er niet enkel fruit, bloemen en kruiden. Het is ook een plek waar burgers samenkomen en genieten van de natuur. De sterke en diverse groep vrijwilligers die tot op vandaag meehelpt, is nog wel de mooiste verandering.
Een voedselbos heeft op zich al iets magisch. Het is niet enkel een ecologische plek waar bijen, vlinders en andere dieren goed gedijen, mensen steken er ook graag de handen uit de mouwen. Bij velen onder hen blijft vaak de interesse om ‘hun’ plantgoed te zien groeien en bloeien. Maar de sterke en diverse vrijwilligersgroep die dit Spiesbos tot op vandaag actief mee vorm geeft, maakt de plek nog mooier dan gehoopt.
Participatieve aanpak
De kiem voor al dat enthousiasme werd gelegd bij de start van de mooie samenwerking tussen Zedelgem en Velt. Voor beide partijen was het meteen duidelijk: buurtbewoners en geïnteresseerden zouden mee bepalen hoe het voedselbos er moet uitzien. “We hoopten zo een plek te creëren die voor lange tijd gedragen wordt, en waar mensen zich thuis voelen”, zegt Carina Govaert, die samen met collega Jan Vannoppen het traject voor de gemeente mee begeleidde. En die aanpak bleek een schot in de roos.
“Je weet nooit op voorhand waar je bij een participatief proces uitkomt, maar dankzij de ondersteuning van Velt verliep alles erg vlot. “Velt weet niet alleen welke richting je uit kan met een voedselbos, de vereniging heeft ook de expertise om een participatief traject te begeleiden”, aldus Martijn, deskundige milieu van de gemeente Zedelgem.
Vijftig dromen en wensen
Tijdens een succesvolle startvergadering formuleerden ruim vijftig mensen hun dromen en wensen voor het voedselbos. De toon was gezet voor de volgende bijeenkomsten. Daar legden de deelnemers hun ontwerpideeën samen en gaven hun voorkeuren van fruit, bessen en kruiden. Velt ging met al die ideeën aan de slag om een gedetailleerd ontwerp en beplantingsplan te maken.
“Het was fantastisch om te zien hoeveel mensen hun (professionele) kennis en netwerk vrijwillig delen met dit project. We kregen input van een erg diverse groep: ervaren Velters met veel kennis over fruit en bodem, een 15-jarige student tuinbouw, een landschapsarchitect, een professionele bessenkweker, maar ook buren die de handen uit mouwen willen steken en mensen uit verschillende verenigingen en scholen“, vertelt Carina.
Een plek voor alle Zedelgemnaars
“Die sterke en diverse groep enthousiaste vrijwilligers die tot op vandaag in weer en wind meehelpt, is in feite de mooiste verandering”, vertelt Martijn. De deelnemers kozen heel bewust voor een plek waar alle Zedelgemnaars iets aan hebben. Zo wordt er enkel gezond en lokaal voedsel geproduceerd, is er ruimte voor ontspanning en ontmoeting, en worden er educatieve workshops georganiseerd zoals bijvoorbeeld snoeiles, leren stekken,...
Het plukken van vruchten laat wel nog even op zich wachten. In eerste instantie zal de opbrengst, wanneer die beperkt is, naar de vrijwilligers gaan. Grotere oogsten zullen met andere inwoners worden gedeeld via een oogstfeest of openbare plukdagen .... “De concrete manier waarop zullen we eerst bespreken met onze actieve vrijwilligers. Net zoals we samen zullen kijken hoe iedereen er ook kan wandelen, samenkomen of aansluiten bij vormingsmomenten”, aldus Martijn.
Voorwaarden tot succes
Ook op vlak van steun en betrokkenheid blijkt Zedelgem een schoolvoorbeeld. “Martijn is echt gedreven en deskundig om het project te ondersteunen en alle kansen te geven”, zegt Carina.
Is dat dan een basisvereiste om een dergelijk traject te doen slagen? “Eerst en vooral heb je als gemeente een voldoende groot stuk grond nodig (min 300 m²) en een budget voor de begeleiding en het plantgoed”, vertelt Carina. “Maar een enthousiaste contactpersoon bij de gemeente is absoluut een grote meerwaarde. Ook de steun van het bestuur is absoluut wenselijk. Als burgemeester en schepenen in het project geloven, de burgers oproepen om mee te doen en ook zelf de handen uit de mouwen steken…. wow! Bijna automatisch kunnen we dan ook rekenen op de organisatorische en logistieke steun van de betrokken diensten, wat maakt dat het realiseren van zo’n voedselbos vlot verloopt.”
Wil je ook in jouw gemeente aan de slag? Bekijk het aanbod van Velt.
Dit project werd mede mogelijk gemaakt met de steun van provincie West-Vlaanderen.
