Spectaculaire cijfers uit vijf gemeenten tonen potentieel van deelinitiatieven
Iedereen weet dat deelinitiatieven als kringwinkels, autodelen en herstelinitiatieven als Repair Cafés de CO2-uitstoot in onze gemeenten kunnen doen dalen. Maar dat de impact ervan zo groot is, zien we voor het eerst dankzij concrete cijfers uit vijf pilootprojecten in Brugge, Diest, Dendermonde, Ieper en Lanaken. Met één kringwinkel kan je jaarlijks een CO2-equivalent van maar liefst 45.500 nieuwe t-shirts winnen. Hoog tijd om dergelijke praktijken uit te breiden naar heel Vlaanderen.
Verbluffende klimaatwinst
De gemeente Ieper spaart met één kringwinkel jaarlijks 318.963 kg CO2 uit, het equivalent van de productie van 45.500 t-shirts. Beeld je maar eens in hoeveel CO2 we zouden kunnen vermijden door tweedehandswinkels, rommelmarkten, materiaalverhuur en het delen van spullen verder te stimuleren.
Bouwmaterialen van een huis produceren stoot ongeveer evenveel CO2 uit als datzelfde huis een heel leven te verwarmen. Lokale besturen kunnen die uitstoot beperken met bouwmateriaalbanken die sloopmateriaal tijdelijk stockeren voor hergebruik. Zo kan je de volledige CO2 die vrijkomt bij de productie vermijden. In het bijzonder voor aluminium, staal en kunststof is de klimaatwinst groot, zo blijkt uit de vijf pilootprojecten.
Een auto produceren stoot ongeveer evenveel CO2 uit als er 80.000 kilometer mee rijden. Een deelauto daarentegen kan tot 9 privéwagens vervangen, wat tot een indrukwekkende indirecte CO2-winst leidt. Door ruimte opzij te zetten voor deelwagens, besparen lokale besturen dus budget, ruimte én planeet voor hun inwoners.
Opschalen is goed voor het klimaat én sociaal
Uit de vijf pilootprojecten zien we dat de grootste klimaatwinst momenteel gemaakt wordt door kringwinkels. Om het klimaatpotentieel van bouwmateriaalbanken en deelauto’s te realiseren, is er dus een flinke ondersteuning nodig.
Dat geldt ook voor kleinere initiatieven als sociale voedselherverdeling en Repair Cafés. Door voedseloverschotten te herverdelen, bespaar je haast ogenblikkelijk de volledige CO2-impact van voedselverspilling. En voor elk elektrotoestel dat in een Repair Café hersteld wordt, vermijd je de helft van de CO2-uitstoot voor de productie van een nieuw toestel.
Toch kent niet elke stad of gemeente deze initiatieven, en als ze er wel zijn, is het vaak op kleine schaal. Hoog tijd dus voor de opschaling ervan! Ze zijn niet alleen goed voor het klimaat, ze dragen ook bij aan de strijd tegen armoede en zorgen voor meer sociale cohesie.
Nood aan een eenvoudig en betrouwbaar rekenmodel
Lokale besturen kunnen hun klimaatambities flink versnellen door circulaire initiatieven op te starten en uit te breiden. Zo zijn er in Vlaanderen nog maar weinig materiaalbanken voor sloopmateriaal en hebben deelauto’s een enorm onbenut groeipotentieel. Lokale besturen kunnen hier dus vandaag al mee aan de slag.
Maar er zijn nog veel meer oplossingen voor hergebruik mogelijk. En daar kan de Vlaamse Overheid lokale besturen bij helpen. Zij kan een overzichtelijk, eenvoudig en betrouwbaar rekenmodel op poten zetten, om hergebruik en delen steevast in hun klimaatplannen te verankeren. Waar wachten we op?
Het actieonderzoek is het resultaat van een samenwerking tussen Vlaanderen Circulair, Ecolife, VVSG en Bond Beter Leefmilieu.