Fruit voor je gemeente? Start een buurtboomgaard
- Tijdens de voorbereidende fase zit Velt rond de tafel met de grondeigenaar en eventuele andere betrokkenen (sociaal huis, school, …) en wordt een stappenplan opgemaakt. Verwachtingen en mogelijkheden worden afgetoetst. In deze fase onderzoekt Velt ook de geschiktheid van de locatie. Dit omvat:
- advies over geschikte fruitsoorten en boomvormen. Kortom: een advies voor de juiste boom op de juiste plaats
- advies over geschiktheid van de bodem (organische stof, pH)
- Op een informatiemoment licht Velt aan alle geïnteresseerde buurtbewoners en andere betrokkenen toe wat een buurtboomgaard is en wat er van de fruitwerkgroep wordt verwacht. Dit gebeurt in overleg met de gemeente. Na het informatiemoment is er de mogelijkheid voor buurtbewoners om zich kandidaat te stellen.
- Samen met de gemeente, de buurtbewoners en betrokken organisaties zorgt Velt voor de opmaak van het inrichtingsplan van het gehele perceel. Tegelijkertijd adviseren we bij de concrete inrichting over:
- indeling van het perceel, met de bepaling van de soorten, rassen en boomvormen van het fruit
- bepaling randbeplanting omheen de boomgaard en de onderbegroeiing van de fruitbomen
- gemeenschappelijke ruimte (zitbanken, berghok) en aanvoer van water
- Een belangrijk succeselement is de begeleiding van de fruitwerkgroep, bij voorkeur twee groeiseizoenen. Bij deze begeleiding van de fruitwerkgroep heeft Velt twee doelstellingen voor ogen:
- de buurtbewoners nemen het beheer van de boomgaard op zich, ze krijgen het ownership van deze plek.
- de buurtbewoners leren samen ecologisch fruit telen. Pesticiden zijn overbodig in de boomgaard.
- Voor de begeleiding van de fruitwerkgroep voorziet Velt de volgende begeleidingsmomenten:
- voorbereiding en deelname aan de eerste twee startbijeenkomsten van de buurtbewoners, de zogenaamde fruitwerkgroep. Op deze bijeenkomsten overlopen we de verschillende rollen en taken voor het komend groeiseizoen, het reglement voor de boomgaard en de communicatie binnen en buiten de groep
- een basiscursus ecologisch fruit, 3 sessies, tijdens het 1e groeieizoen
- praktijkbegeleiding in de boomgaard, tijdens het 1e en 2e groeiseizoen
- In het eerste jaar organiseren we minstens 6 leer-, werk- en genietmomenten op maat van de groep. We volgen het ritme van de seizoenen voor de zomer- en wintersnoei, preventieve maatregelen tegen ziekten en plagen, oogst, bewaring en verwerking.
- In het tweede jaar bieden we een traject van 4 momenten aan
- deelname aan de evaluatie- en planningsbijeenkomst, na het 1e en na het 2e groeiseizoen.
De mogelijkheid om af te wijken van deze aanpak wordt voorzien. Dit kan bv. als blijkt dat er extra begeleiding nodig is, of als weersomstandigheden een goede begeleiding onmogelijk maken. In zulke situaties wordt telkens, in overleg tussen de gemeente en Velt, gezocht naar de beste oplossing waarbij de verdere evolutie van de fruitwerkgroep centraal staat.
- De ervaring leert Velt dat een begeleiding tijdens twee groeiseizoenen de geschikte duur is om een autonoom functionerende fruitwerkgroep te vormen. Voor de start van het eerste teeltseizoen, is een voorbereidende fase van ongeveer 6 maanden nodig. In deze fase vindt voorbereidend overleg, het onderzoek van de locatie, het informatiemoment en een eerste aanzet voor de inrichting plaats.
- Conclusie: een volledig traject heeft een looptijd van 2,5 jaar. In overleg met de gemeente wordt ifv. specifieke verwachtingen en mogelijkheden de duur van het begeleidingstraject aangepast.
- Beschikbaar stellen van een perceel waar de boomgaard kan gerealiseerd worden
- Aanstelling van één gemeentelijk personeelslid die het project opvolgt
- Het verzorgen van de communicatie over de boomgaard naar de inwoners van de gemeente
- Eventueel: inschakelen gemeentediensten voor specifieke taken bij de realisatie van de boomgaard, bv. bestellen plantgoed, leveren compost en gehakseld hout, …
Prijs (excl. btw)
De prijs voor een standaardtraject bedraagt 12.300 euro. Deze prijs is als volgt opgebouwd:
- Voorbereidende fase (overleg met grondeigenaar en initiatiefnemers, opmaak stappenplan, onderzoek locatie): 2.400 euro
- Informatiemoment: 600 euro
- Opmaak inrichtingsplan boomgaard: 3.000 euro
- Begeleiding van de fruitverzorgers
- uitbouw trekkersgroep (voorbereidende fase & 2 groeiseizoenen): 2.400 euro
- leren ecologisch fruit telen
- basiscursus ecologisch fruit, 3 sessies: 900 euro
- praktijkbegeleiding, 1 e groeiseizoen, 6 sessies: 1.800 euro
- praktijkbegeleiding 2 e groeiseizoen, 4 sessies: 1.200 euro
Getuigenis – Verger Partagé (Brussel)
Onder begeleiding van Velt, en in samenwerking met vzw Parckfarm, plantte een groep buurtbewoners in het voorjaar van 2018 de eerste Velt-buurtboomgaard. Dat deed ze in het Brusselse park ‘La coulée verte’, op de grens tussen Laken en Molenbeek.
De aanplant werd opgevat als een feestelijk gebeuren waar ook kinderen deelnamen. Bij de nieuwe boompjes werden borden geplaatst met de naam van het fruitras en de datum van de aanplant. Ook mochten de bewoners er hun naam op schrijven. Op deze manier draagt de groep het eigenaarschap van de boompjes. In totaal staan er vandaag twintig fruitbomen in de buurtboomgaard. Verschillende lokale variëteiten van appel, peer en kers. Ook kweepeer, pruim, perzik en moerbei kun je er terugvinden.
Het beheer van de boomgaard wordt door een enthousiaste groep van 12 buurtbewoners uitgevoerd. Iedereen is welkom in de boomgaard, maar het is niet de bedoeling dat iedereen er plukt of snoeit wanneer het hem of haar uitkomt. ‘We willen de boomgaard samen beheren. We komen dan ook op maandelijkse basis samen met de groep. Iedereen kan komen en deelnemen aan deze werkmomenten’, vertelt buurtbewoonster Lutgard. ☺
Uitgebreid artikel op website:
https://www.velt.nu/nieuws/verger-partage-parckfarm-initiatief-voor-een-...
