Vlaming gooit massa's eetbaar voedsel weg
Een doorsnee gezin verspilt 88 kilo per jaar.
Oude koffie gaat de gootsteen in, een overschot aan soep wordt doorgespoeld in het toilet, jonge kaas die een belegen indruk maakt, belandt in de afvalzak en de gekneusde tomaten in de gft-bak. Vlaamse gezinnen verspillen elk jaar 241 miljoen kilo voedsel, dat is 88 kilo per huishouden.
"In zijn totaliteit zijn de cijfers nog indrukwekkender", zegt Elke Markey van FoodWIN (Food Waste Innovation Network), een vzw die gemeentelijke overheden en bedrijven stimuleert om minder of zelfs geen voedsel te verspillen. "Uit de Vlaamse monitor van voedselverlies uit 2018 blijkt dat er in totaal 907.000 ton voedsel verloren gaat. En dan hebben we het over perfect eetbaar voedsel en dus geen restafval. De verspilling gebeurt op drie fronten: in de landbouw, in de voedingsindustrie en bij de consument."
"Bij de voedingsindustrie gaat 225.000 ton verloren, maar blijft de verspilling beperkt tot 1,5 procent. Niet geheel onlogisch: voedsel verspillen, staat gelijk met geld verliezen en efficiëntie is dus een must. In de landbouw gaat jaarlijks 330.000 ton verloren. Elk jaar is daar wel een structureel overschot. Vorig jaar waren er bijvoorbeeld veel kleine appelen en peren. Die zijn esthetisch onaantrekkelijk, daardoor onverkoopbaar en worden daarom vaak niet geoogst."
Te gebruiken tot
Uit een apart rapport blijkt dat huisgezinnen verantwoordelijk zijn voor liefst 5,9 procent van de totale hoeveelheid verspild voedsel. "Dat heeft voor een deel te maken met gebrekkige kennis van twee vermeldingen op verpakkingen: 'te gebruiken tot' en 'ten minste houdbaar tot'", zegt Markey. "In het eerste geval heb je een hoger risico rond voedselveiligheid mocht je die consumeren na de voorgestelde datum. Met 'Ten minste houdbaar tot' kan de producent de topkwaliteit garanderen. Daarna moet je zelf maar oordelen of het product nog oké is, maar het is dus niet per se slecht."
Maar de vermelde datum is niet de belangrijkste reden van verspilling. Het vaakst wordt voedsel weggekieperd omdat er te veel werd gekookt (30 procent) en dat gaat meestal om rijst, pasta en aardappelproducten. In 29 procent van de gevallen was het product bedorven of niet lekker meer; het is de hoofdreden waarom we fruit en kaas lozen. In 11 procent hebben we er gewoon geen zin meer in: daarom spoelen we koffie, thee en alcoholische dranken door de gootsteen. Slechts in 8 procent gooien we eten (vooral eieren en snacks) weg omdat de houdbaarheidsdatum is overschreden. In 7 procent (brood en banket) hadden we te veel gekocht.
Gemiddeld koopt een gezin in een jaar 1.093 kilogram eten en drinken aan, waarvan 88 kilo wordt weggegooid. Het vaakst smijten we brood, banket, groenten en fruit weg. Ook opvallend: wie met een boodschappenlijstje werkt, verspilt minder. "We kopen vaak te veel", bevestigt Markey.
