Maakt jouw gemeente goede voornemens voor haar waterbeleid in 2021?

 

 

Minister van Omgeving Zuhal Demir riep vorig jaar de lokale besturen op om werk te maken van een hemelwaterplan en zo de droogte actiever te bestrijden.  Zo’n hemelwaterplan geeft inzicht in het watersysteem van jouw gemeente. In het verleden zijn verschillende waterlopen dichtgegooid of rechtgetrokken. Overstorten (waar bij pieken het rioleringswater geloosd wordt in het oppervlaktewater) en ontbrekende rioleringen vervuilen nog steeds heel wat van onze beken en rivieren. Overmatige verharding en te veel regenwater in de riolering zorgen voor verdroging. Dat alles goed in kaart brengen is een eerste stap.   

 

Een hemelwaterplan vormt een goede basis voor een lokale aanpak op vlak van waterbuffering of -infiltratie. Waar kunnen we ontharden met effect? Waar koppelen we regenwater van riolering om het te laten infiltreren?  

 

 

Ontharden is dé manier om het regenwater de weg te laten vinden naar het grondwater. In steden stroomt slechts 5% door infiltratie naar de grondwatertafel. Meer ontharden is dus de boodschap. 

 

Maar dat is niet de enige oplossing. In dichtbebouwde wijken of winkelstraten is individueel bufferen in de tuin niet altijd een optie. Wordt er een straat of plein heraangelegd? Kijk dan of je de hemelwaterafvoer van de gebouwen collectief kan bufferen en stel dat water  beschikbaar aan de buurt, zoals bijvoorbeeld het Gents Milieufront doet met haar Wij(k)water project.

 

Bovendien gaat een goed hemelwaterbeleid hand in hand met voorzieningen tijdens langdurige hittes. De hittestress zal helaas een jaarlijkse realiteit worden. De beschikbaarheid van schaduwplekken en drinkwater op het openbaar domein wordt steeds belangrijker. Vooral voor inwoners  zonder eigen tuin zijn schaduwrijke en koele plekken een must tijdens een hittegolf. Voorzie ook voldoende drinkwaterplekken op het openbaar domein.

 

Afgelopen jaar werden er tal van particuliere zwembaden verkocht. Geef elke burger de kans om in open water te zwemmen. Maak samen met je burgers een veilige plek om te zwemmen in rivieren of vijvers. Stad Brugge stelde voor het tweede jaar op rij een stuk van de Coupure open om in te zwemmen, met succes! 

 

 

Als gemeente kan je actief ingrijpen via het vergunningenbeleid. Zo kan je bij nieuwbouwprojecten zorgen voor minder verharding of bij renovaties ontharding stimuleren. Een gemeentelijke hemelwaterverordening kan gerust  strenger zijn dan de Vlaamse verordening, bv. rond buffering en infiltratie.

 

Ook het beleid rond bronbemalingen (grondwater oppompen en afvoeren om bouwzones droog te trekken) bij bouwputten kan onder de loep genomen worden. Een bronbemaling heeft een enorme impact op de grondwaterstanden. Laat bemalingen alleen toe als ze echt noodzakelijk zijn en leg waar mogelijk bronbemaling op. Als bemalingen noodzakelijk zijn, zorg er dan voor dat het water niet in de riolering maar wel in een waterloop terecht komt. Of nog beter: laat het water hergebruiken.

   

 

Door zelf het goede voorbeeld te geven, zullen burgers ook geprikkeld worden om te ontharden, te bufferen en te infiltreren. Stimuleer hen om samen met hun buurt aan de slag te gaan door een wijkwaterplan op te stellen, een buffervat met kraantje te voorzien of om te ontharden in hun wijk. 

 

Betrek burgers bij de opmaak van het hemelwaterplan. Lokale kennis is hier noodzakelijk. Burgers weten het beste de droge plekken liggen in hun tuin of wijk en weten wanneer hun kelder regelmatig overstroomt. Gebruik die lokale kennis in het waterbeleid. 

 

Ondersteun creatieve ideeën van burgers en maak een budget beschikbaar waarmee je hun initiatief helpt waarmaken. In Antwerpen steunt het projectenfonds vernieuwende duurzame projecten die bijdragen aan de duurzame stad van morgen.