U bent hier

Korte keten vaart wel bij coronamaatregelen

Bron: 
De Morgen 14 april 2020
Dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden. Elk hergebruik dient het voorwerp uit te maken van een specifieke toestemming van de beheersvennootschap License2Publish: info@license2publisch.be.
De coronacrisis treft de wereldeconomie in het hart, maar er zijn ook sectoren die bloeien. De korteketenlandbouw doet tegenwoordig goede zaken. Sommige hoevewinkels zien hun omzet zelfs verviervoudigen. ‘De mensen willen teruggrijpen naar het verleden.’
BENJAMIN VAN SYNGHEL
 
Een groen-geel tractortje met ogenschijnlijk lange staat van dienst tuft door een veld in Afsnee, een landelijke lap bij Gent. Precies geprangd tussen de langzaam kronkelende Leie en de kaarsrechte lijn die de E40 door Europa trekt, liggen de drie hectares van bioboerderij De Goedinge. Die voorziet zo’n 340 mensen een heel jaar lang van groenten, fruit en kruiden. De akkers worden nu klaargemaakt voor een nieuw seizoen. Het is druk op het veld. Er zijn meer helpende handen dan normaal, allemaal vrijwilligers bovendien. Tegelijk is er ook meer interesse in en vraag naar de producten bij deze bioboerderij. Meer telefoontjes, meer mailtjes: de interesse in kleinschalige landbouw en korte keten kent een flinke opflakkering.
 

Er zijn meer helpende handen dan normaal, allemaal vrijwilligers bovendien.

De coronacrisis lijkt ook hier zijn rol te spelen. Die crisis raakt onze economie dan wel in het hart, maar er zijn ook (deel)sectoren die floreren als nooit tevoren. De korteketenlandbouw is er een van. Groenten, fruit en kruiden recht van het veld of zuivelproducten (zo) recht (mogelijk) van de koe. Het lijkt haast een vorm van troost in deze uitzonderlijke tijden. “Het gaat momenteel erg goed in onze sector”, zegt Ann Detelder van het Steunpunt Korte Keten. 
 
“Neem nu de hoevewinkels. De meesten onder hen zien hun omzet tegenwoordig verdubbelen, zelfs verviervoudigen. Dat zijn deels mensen die al langer recht bij de boer kopen, maar er nu ook boodschappen doen voor vrienden en familie. Daarnaast zijn er ook veel nieuwe klanten. Mensen die al langer geïnteresseerd waren, maar misschien de tijd niet vonden. Nu is die tijd er vaak wel. Er is zeker een boost.”
 
Tussen de tachtig en honderd verschillende gewassen
 

We hebben duizenden jaren zelf ons voedsel verbouwd, maar de laatste decennia gaven we dat volledig uit handen

Heel deze sector plukt nu dus de vruchten, dat is bij De Goedinge niet anders. Al laat dat zich niet zo eenvoudig uitdrukken in grotere tonnages of een groeiende omzet. Dit project werkt namelijk onder de noemer CSA-landbouw, community supported agriculture. Wie geïnteresseerd is, koopt een engagement aan voor één jaar. 
 
Dat geld wordt geïnvesteerd in de boerderij en in ruil daarvoor mogen ze een jaar lang zelf groenten, fruit en kruiden oogsten op het veld, of kunnen ze die in pakketten ophalen. Ook daar groeit de interesse voor. “Onze inschrijvingsperiode loopt van januari tot begin april, gelijklopend met deze crisis. We zagen dat er veel meer interesse is. Intussen zijn we helemaal volzet”, zegt boer Maarten Cools, medeoprichter van De Goedinge. “We voorzien het komende jaar ongeveer 340 mensen van groenten, fruit en kruiden, in totaal tussen de tachtig en honderd verschillende gewassen.”
 
Waarom de korteketenlandbouw net nu groeit in populariteit is niet helemaal duidelijk. Er zijn verschillende mogelijke aanleidingen. De horeca is al weken gedwongen gesloten, en dat blijft nog een tijdje zo. Wie een specialere culinaire ervaring wil, moet die dus elders zoeken. Anderzijds wordt het soms lange aanschuiven in de supermarkt nog een stuk minder aantrekkelijk, met het oog op social distancing. Bovendien werken veel mensen nu thuis en dienen ze ‘in hun kot’ te blijven. Daardoor komt er misschien meer tijd vrij om de boodschappenronde wat uit te breiden, en andere oorden op te zoeken. 
 
Al ziet Cools nog fundamentelere motieven. “Ons leven lijkt uit niets dan zekerheden te bestaan. Mensen staan daar niet bij stil. En dan komt er een virus dat een hele maatschappij in zijn greep houdt, zelfs lam legt. Dat doet de mensen nadenken over wat de zekerheden zijn. Dit is daar volgens mij een reactie op. We hebben duizenden jaren zelf ons voedsel verbouwd, maar de laatste decennia gaven we dat volledig uit handen. Ik denk dat de mensen in onzekere tijden willen teruggrijpen naar dat verleden.”
 
Het nieuwe normaal
 

Het is een trend die al jaren in de lift zit, de corona-omstandigheden versnellen dat alleen maar

‘Elk nadeel heb ze voordeel’, zei een Nederlandse filosoof ooit. Maar blijft dat ook duren als het leven straks zijn gewone gang weer gaat? De sector zelf maakt zich sterk dat de interesse ook na de coronacrisis blijft bestaan. “Dit wordt het nieuwe normaal”, zegt Detelder. “We zullen niet alle nieuwe klanten kunnen behouden, maar hopen toch 20 à 30 procent te kunnen overtuigen. Nu maken veel meer mensen kennis met de voordelen en de menselijke aanpak van de korte keten. Dat smaakt naar meer.”
 
Ook retailexpert Jorg Snoeck (RetailDetail) ziet die hernieuwde interesse in ‘all things recht van de boer’ niet meteen wegvallen. “Het is een trend die al jaren in de lift zit, de corona-omstandigheden versnellen dat alleen maar”, zegt Snoeck. “Zelftuintjes, daktuintjes, recht bij de boer kopen: mensen zijn daar steeds meer mee bezig. Meer mensen zullen zich er nu aan wagen, waardoor nieuwe netwerkjes ontstaan. Mensen vertellen daar graag over, zijn daar fier op. Dat zal echt niet veranderen eens deze crisis gaat liggen.”
Dit artikel draagt bij aan volgende duurzame ontwikkelingsdoelen: