Hout en papier: een analyse van het duurzaam aankoopbeleid van steden en gemeenten door FSC België en WWF

Brussel, 27 september 2018 – Steden en gemeenten kunnen via een duurzaam gebruik van hout en papier een hefboom zijn voor de bescherming van bossen. WWF-België heeft in samenwerking met FSC België een enquête uitgevoerd tussen juni en september 2018, waaraan ruim honderd Belgische steden en gemeenten deelnamen. Het doel van het onderzoek was een geactualiseerd beeld te schetsen van de praktijk rond duurzame overheidsopdrachten voor hout- en papierproducten op lokaal niveau. Ontdek de resultaten, en de aanbevelingen voor een verbetering naar de toekomst.

 

Een record aan bosbranden afgelopen zomer, een toename van de ontbossing in de tropen, illegale houtkap… : het is ontegensprekelijk hoog tijd om verder werk te maken van een beter beheer en bescherming van onze bossen wereldwijd. Na campagnes om de consument te sensibiliseren voor een keuze voor gecertificeerd hout en papier, onderzochten FSC-België en WWF-België de inspanningen van Belgische steden en gemeenten. Een duurzaam aankoopbeleid van overheden is immers een belangrijke hefboom om duurzamere productie- en consumptiepatronen aan te moedigen. Bijkomend hebben openbare aankopers ook een voorbeeldfunctie naar de private sector. Een duurzaam aankoopbeleid van bosproducten heeft zowel impact op het milieu en het klimaat (bescherming van de multifunctionele waarde van bossen, beperking van CO2 emissies), als op een duurzame, circulaire economie (hernieuwbaar materiaal) én het sociale vlak (rechten inheemse volkeren en bosarbeiders). Vervullen onze Belgische steden en gemeenten reeds hun rol van ‘lokale motor’ om duurzaam bosbeheer in België en wereldwijd te versterken?

 

Meer dan 100 Belgische gemeenten namen deel aan de enquête die FSC en WWF in juni van dit jaar lanceerden. De bevraging keek naar de verschillende aspecten van het aankoopbeleid en de aankooppraktijk van hout en papierproducten voor diverse toepassingen (o.a. houtgebruik in bouwprojecten of buiteninfrastructuur, meubilair, intern papiergebruik, drukwerk,…). Een grote meerderheid (61%) van de deelnemende gemeenten beschikken over een duurzaam aankoopbeleid voor hout of papier. Maar wanneer gekeken wordt naar de praktische implementatie hiervan, of het toezicht hierop, dan zien we dat deze vaak achterblijft. Minder dan een kwart van de lokale besturen (23%) blijkt in de praktijk immers effectief hout of papier van verantwoorde herkomst aan te kopen (gecertificeerd en/of gerecycleerd). 

 

Op basis van hun antwoorden kregen de gemeente een score, waarbij naast hun aankoopbeleid en praktijk ook hun inspanningen op vlak van communicatie naar de burger meegenomen werden. Een schaal van 0 tot 4 boompjes geeft aan in welke mate een bestuur hierin actief is. Positief is dat al heel wat steden en gemeenten hierin verder gevorderd of op de goede weg zijn. Tegelijkertijd toont het aan dat er nog een ruime marge tot verbetering mogelijk is.

 

Qua ‘belangrijkste struikelblok’ werd de lage beschikbaarheid van gecertificeerd hout of papier aangehaald. Een recente studie uitgevoerd voor de FOD Leefmilieu toont echter aan dat in 2016 het gecertificeerde marktaandeel qua primaire houtproducten ongeveer 60% bedroeg, terwijl dit voor papier- en kartonproducten zelfs rond de 80% zit .

 

‘Daar de beschikbaarheid van gecertificeerde producten eigenlijk al vrij aanzienlijk is, zou dit niet het grootste obstakel moeten zijn’ zegt Bart Holvoet (Directeur FSC België). ‘Het lijkt eerder alsof het probleem eerder ligt in dat op lokaal niveau vraag en aanbod mekaar nog niet vlot vinden, wat meerdere redenen kan hebben.’

 

Een belangrijke conclusie – of aanbeveling zelfs – die naar voor komt uit deze enquête is dat een betere omkadering en ondersteuning naar lokale besturen qua duurzaam hout- en papiergebruik nodig is, én dat dit een belangrijke impact kan hebben om de markt voor duurzame bosproducten verder te stimuleren.