U bent hier

Hoe winkelgebouwen kunnen helpen in de strijd tegen leegstand

Bron: 
BBL
Dimitri Kamaras

Vlaams minister van Financiën Bart Tommelein wil wonen boven winkels stimuleren. Hoe? Door het fiscaal aantrekkelijk te maken. Wie een leegstaande ruimte boven een winkel ombouwt tot woning, zou drie jaar vrijstelling op de onroerende voorheffing krijgen. Een prima idee, want verdiepingen boven een winkel of een horecazaak blijven vaak langdurig leeg staan. Ook gemeenten kunnen die leegstand aanpakken.

Leven na sluitingstijd

In drukke winkelstraten loopt de leegstand van de bovenverdiepingen op tot 70%. Wanneer mensen in winkelstraten gaan wonen, herleven die straten ook na de sluitingsuren en krijgt het buurtgevoel een boost. 

Wonen boven een winkel betekent per definitie dat je woont in het hart van de stad: je hebt alles op wandel- of fietsafstand. Je moet dus veel minder de auto in, wat goed is voor het klimaat. Bovendien moet er geen open ruimte worden aangesneden om nieuwe woningen te bouwen. Een opsteker in het licht van de betonstop.

Gemeenten mee aan zet

Als gemeentebestuur kan je wonen boven winkels stimuleren. Een vaak terugkerend probleem is dat heel wat winkelpanden geen aparte inkom hebben voor appartementen boven de winkel. Het verhuren van de bovenverdieping is moeilijk wanneer je de woning enkel kan bereiken via de winkel. Vroeger woonden veel handelaars boven hun eigen winkel en was een aparte toegang tot het woongedeelte niet nodig. Onder andere door de opkomst van winkelketens wonen veel uitbaters vandaag op een andere plaats. 

Premie of verordening

Een extra inkom voorzien, vraagt een dure verbouwing. Bovendien moet vaak kostbare winkelruimte opgegeven worden. Verschillende gemeenten in Vlaanderen voorzien daarom een premie om bij te dragen aan de renovatiewerken voor een aparte ingang. 

Een andere mogelijkheid is om wonen boven winkels op te nemen in een stedenbouwkundige verordening. Verschillende gemeenten hebben in hun verordening de verplichting vastgelegd om bij nieuwe winkels of bij grondige verbouwingswerken aan bestaande handelszaken een aparte inkom te voorzien. Om het verlies aan commerciële ruimte voor een tweede inkom te beperken, kan een gezamenlijke oplossing met aangrenzende panden een optie zijn. In dat geval is het mogelijk om met één nieuwe inkom toegang te geven tot appartementen boven meerdere winkelpanden. Het openbreken van verdiepingen tot grotere ruimtes maakt het ook mogelijk om woonvormen zoals lofts te realiseren boven handelspanden.

Het voorstel van minister Tommelein om drie jaar vrijstelling te geven op de onroerende voorheffing bij verbouwingswerken aan leegstaande winkelpanden, kan een meer dan welgekomen aanvulling zijn op de lokale maatregelen.