U bent hier

Gemeentewegendecreet - Steden en gemeenten aan zet voor een samenhangend tragewegennet

Bron: 
Trage Wegen
Het Vlaams Parlement keurde op 24 april unaniem het voorstel van decreet voor de gemeentewegen goed. Het decreet wijzigt fundamenteel het wegenrecht dat van toepassing is op trage wegen. Er komt één juridisch statuut voor alle wegen onder de bevoegdheid van lokale besturen. Belangrijk voor fietsers en voetgangers, want alle buurtwegen en de meeste andere trage wegen vallen dan onder die gemeentewegen. Met de goedkeuring van dit decreet gaat de grootste uitdaging van start: steden en gemeenten moeten werk maken van trage wegen.
 
 
 
 
 
KANSEN VOOR EEN BETERE BESCHERMING VAN TRAGE WEGEN
 
De doelstellingen en krijtlijnen van het nieuwe kader zijn gunstig. Zachte mobiliteit en het algemeen belang staan centraal. Het gemeentelijk beleid moet zich richten op de uitbouw van een veilig en fijnmazig netwerk aan lokale (trage) wegen. Alle buurtwegen blijven bestaan als gemeentewegen. De buurtwegenatlassen behouden hun officieel statuut. Trage wegen die er niet in staan, maar al heel lang door iedereen gebruikt worden (de ‘feitelijke’ wegen), kunnen gemakkelijk erkend worden als gemeenteweg. Geen enkele gemeenteweg kan nog tenietgedaan worden door verjaring, zelfs al is die weg al een tijdje afgesloten of verdwenen op het terrein. Rechten van doorgang over particuliere gronden worden dus bestendigd. De grootste vooruitgang: lokale besturen kunnen véél krachtiger optreden tegen het inpalmen van openbare wegtracés op particuliere grond.
 
GEMEENTEN AAN ZET: OPLETTEN VOOR AFZWAKKING OF VERSNIPPERING IN DE PRAKTIJK
 
Eén ding is duidelijk: in het nieuwe decreet krijgen steden gemeenten véél meer zeggingskracht. Ze beslissen voortaan niet alleen over het wijzigen van gemeentewegen, maar ze kunnen ook een eigen beleidsplan opstellen. Dat lokale besturen eigen accenten kunnen leggen is positief, maar versnippering tussen de 300 steden en gemeenten dient vermeden te worden. De belangrijkste uitdaging is dat de lokale besturen de beschermende principes van het decreet consequent omzetten in daden. Lokale keuzes moeten beantwoorden aan de kerndoelstelling van het decreet: een versterking en uitbouw van het tragewegennetwerk.
 
VERTROUWEN VOOR BURGERS DIE HET OPNEMEN VOOR TRAGE WEGEN
 
Willekeur en dienstbetoon die het kwetsbare tragewegennet lokaal verkwanselen zijn uiteraard uit den boze. De gemeenten krijgen meer macht, maar bij elke gemeentelijke beslissing vormen inspraak en protest een stok achter de deur. Beslissingen die samenhangen met omgevingsvergunningen volgen voortaan de procedures van de ruimtelijke ordening. Een opschortend beroep bij de Vlaamse regering blijft behouden, al is de kostprijs ervan (100 euro) een nodeloze drempel. Een stevige schoonheidsfout van dit decreet.
 
ONVOLTOOIDE WERVEN
 
Aan de regelgeving is jaren gesleuteld, maar een aantal zaken zijn niet af. Zo is allesbehalve duidelijk op welke wijze je alle gemeentewegen op één kaart zal kunnen terugvinden en hoe die kaart actueel zal blijven. Een heuse kopbreker voor iedereen die met de nieuwe regels aan de slag wil. De toekomstige rol van de provincies is verwarrend: bevoegd voor beroepen in omgevingsvergunningen, beperkt tot advies in rooilijnen en beleidsplannen voor gemeentewegen. Het bijhouden van de atlassen der buurtwegen -een huidige taak van de provincies- wordt evenmin geregeld.
 
DE PRAKTIJK ALS LAKMOESPROEF
 
Het decreet werd in de laatste (marathon)zitting van het Vlaams Parlement van deze legislatuur unaniem goedgekeurd. Ook de oppositie had lovende woorden over voor de initiatiefnemers. Wij hopen op dezelfde politieke eensgezindheid om de noodzakelijke hersteloperatie van trage wegen op lokaal vlak waar te maken. Dé test voor dit decreet komt immers van zodra het op 1 september 2019 in werking treedt. Nu de steden en gemeenten erg krachtige handhavingsinstrumenten in handen krijgen, verwachten we ook daadkracht op het terrein. Trage Wegen staat alvast klaar om hen hierin te ondersteunen. Tegelijk zullen we waakzaam toezien op de correcte toepassing van de nieuwe regelgeving.