De ‘verpaarding’ van Vlaanderen. Gemeenten, Provincies en Boerenbond slaan alarm
donderdag 29 augustus 2019 - 10:08
Er zijn zorgen over het aantal landbouwbedrijven dat verandert in residentiële hoeves met wat paarden in de wei. ‘Jonge boeren raken nog amper aan betaalbare grond.’
VAN ONZE REDACTEUR WERNER ROMMERS
BRUSSEL ‘Het platteland moet platteland blijven, open ruimte waar vooral aan landbouw gedaan wordt.’ Leentje Grillaert (CD&V), gedeputeerde van de provincie Oost-Vlaanderen, vat de problematiek samen. De voorbije jaren ving ze signalen op dat landbouwbedrijven steeds vaker opgekocht worden door kapitaalkrachtige gezinnen. Die kopen de hoeves én de bijbehorende landbouwgrond.
Villa's
Een uitgebreide studie van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (Ilvo) bevestigt dat. Bijna vier op de tien vrijgekomen hoeves in Oost-Vlaanderen worden omgebouwd tot villa, vaak met een paardenwei en een grote haag eromheen. Het fenomeen heeft zelfs een naam: de ‘verpaarding’ of ‘vertuining’ van het platteland.
Jonge boeren raken nog amper aan betaalbare grond.
Die trend is niet echt positief. De betrokken gemeenten maken zich ernstige zorgen over de verstedelijking van het platteland, ‘gaande van hoevebewoners die tot meer verkeer leiden op kleine en afgelegen landbouwwegen, tot samenlevingsproblemen tussen hoevebewoners en naburige landbouwers over geurhinder tijdens het bemesten of over het lawaai van landbouwmachines in het weekend’, zeggen ze bij aldus het Ilvo. De trend gaat bovendien in tegen de oproepen van experts om, in het kader van de strijd tegen de klimaatopwarming, vooral in stads- en dorpscentra te gaan wonen.
Voedseltekort
Lokale voedselproductie onder druk
Het onderzoeksinstituut waarschuwt nadrukkelijk voor de omvang die de verpaarding of vertuining van het platteland kan aannemen. Door schaalvergroting, pensioneringen en stopzettingen komen de volgende jaren in Oost-Vlaanderen naar schatting meer dan duizend landbouwbedrijven op de markt. Het probleem duikt overigens ook in de andere Vlaamse provincies op.
Ook de Boerenbond maakt zich zorgen. ‘De rush op leegstaande hoeves en de landbouwgrond eromheen maakt dat de prijs van landbouwgrond steeds verder stijgt, waardoor het voor jonge boeren moeilijker wordt om een bedrijf op te starten’, zegt woordvoerster Vanessa Saenen. ‘Als er op deze manier nog veel landbouwgrond verdwijnt, komt de lokale voedselproductie onder druk te staan, waardoor we afhankelijk worden van import uit het buitenland.’
Wettelijk niets fout
Een oplossing is niet meteen voorhanden, zegt Wilfried Vandaele (N-VA), die als Vlaams Parlementslid al langer met deze problematiek bezig is. ‘Enerzijds hebben landbouwers die ermee stoppen het recht om hun vastgoed te gelde te maken, anderzijds doen mensen wettelijk niets verkeerds door van zo’n landbouwbedrijf hun woning te maken.’
Toch ziet ook Vandaele de uitdaging, ‘namelijk het behoud van de open ruimte op het platteland’. De provincie Oost-Vlaanderen zet nu een panel experts aan het werk om concrete maatregelen uit te denken.
Wat doen De landgenoten
De Landgenoten geeft ruimte aan biologische en lokale landbouw in Vlaanderen. Samen met een beweging van meer dan 1000 boeren en burgers, koopt of beheert De Landgenoten landbouwgrond en verhuurt die aan bioboeren over de generaties heen: hoe meer vruchtbare velden De Landgenoten kan aanbieden, hoe meer verse voeding zij kunnen produceren.
